Parabola leku geometriko modura defini daiteke; beraz, puntu guztiek betetzen dute propietate bera: foku izeneko puntu batetik eta zuzentzaile izeneko zuzen finko batetik distantzia berera daudela. Esan dezakegu parabola nolabaiteko muga bat dela, bi zonalde bereizten dituela: bata, fokutik zuzentzailetik baino hurbilago dauden planoko puntuek osatzen dutena; eta bestea, zuzentzailetik fokutik baino hurbilago dauden planoko puntuek osatutakoa.
Parabola eraikitzeko, haren puntu guztien posizioak zehaztu behar ditugu. Horretarako, parabolaren P puntu bat hartuko dugu, edozein. Definizioaren arabera, P-ren eta fokuaren arteko distantzia eta P-ren eta zuzentzailearen arteko distantzia bat datoz.
Aztertu eszena hau. Argi dago zein den P-ren eta F-ren (fokuaren) arteko distantzia: PF zuzenkiaren luzera da. Baina, zein da P-ren eta zuzentzailearen artekoa? |
D puntuak zehazten du P puntuaren eta zuzentzailearen arteko distantzia; D puntua hainbat modutan defini daiteke: P puntutik hurbilen dagoen zuzentzailearen puntua da; P puntuaren aurrean dagoen zuzentzailearen puntua; P puntuaren proiekzioa erdikarian; zuzentzailearen eta P puntutik igarotzen den haren zuzen perpendikularraren arteko ebaki-puntua.
PF eta PD zuzenkiek luzera berekoak izan behar dutenez, FD zuzenkiaren erdibitzailean kokatzen da P puntua, ezinbestez. Informazio hori nahikoa da parabolaren P puntua zehazteko zuzentzailearen D puntutik abaiatuta eta goian aipatutako aurkako prozedurari jarraituz.
Bigarren eszenan, erabili nabigazio-barrako botoiak aurrera eta atzera joateko. Aztertu arretaz nola eraikitzen dugun parabolaren P puntua zuzentzailearen D puntu batetik abiatuta. |
Mugitu D puntua, eta konprobatu zuzentzailearen D puntuaren posizio bakoitzeko parabolaren puntu berri bat lortzen dugula. Aurreko eszenan, GeoGebrako erreminta hauek erabili ditugu:
Orain, saia zaitez parabola bat eraikitzen hurrengo eszenan, goiko prozedurari jarraituz. Amaitzen duzunean, konprobatu ea ondo dagoen Distantzia erreminta erabiliz (neurtu, batetik, parabolaren puntu baten eta fokuaren arteko distantzia; eta, bestetik, parabolaren puntu haren eta zuzentzailearen artekoa: bat etorri behar dute biek). Mugitu D puntua, egiaztatzeko bi distantziak berdinak direla beti. |
EGILEAK: José Luis Álvarez García eta Rafael Losada Liste.
ITZULTZAILEA: Mª Teresa González Calvo.