Oraindik irakurri ez baduzu, irakurri mosaiko periodikoen isometria taldeei buruzko informazio orokorra. Horretarako, egin klik beheko irudian:

Mosaikoen isometria taldeak

Komeni da taldeen zenbaki-ordenari jarraitzea.

Jarduera honetan, 6 (xx, pg) taldea aztertuko duzu. Bost mosaiko talde daude laukizuzen-formako azulejuekin lor daitezkeenak, eta jarduera honetan aztertuko duzuna da horietatik bigarrena. Noski, erronboideekin osatu daitezkeenak ere badira (erronboidearen kasu partikular bat baita laukizuzena). Hau da, azulejua higitzeaz gain, edo aurretik azulejuaren barneko dekorazio-motiboa 180° biratzeaz gain (o eta 2222 taldeak), orain, laukizuzenak simetria gehiago duenez, beste bost talde gehiago ditugu: **, xx, *2222, 22x eta 22*.

Galderak

1. Mugitu jatorrizko gelaxkaren erpina (puntu berdea), eta aztertu zer gertatzen den. Zer motatako isometriak (biraketak edo islapenak) ikus ditzakezu azulejuan?

2. "Jatorrizko gelaxka" esaten zaio dekorazio-motiboa (zisnea) jartzen dugun azulejuaren zati zuriari. Kasu honetan, azulejuaren erdia (1/2) da jatorrizko gelaxka. Ezgaitu eta gaitu laukitxo hori, zer gertatzen den ikusteko. Azaldu nola banatu den azulejua bi zatitan.

3. Utzi gaituta "Jatorrizko gelaxka" laukitxoa, eta gaitu "Aplikatu simetriak" eta "Azulejua" laukitxoak. Azaldu zer gertatzen den, eta horren zergatia. Zer motatako simetria aplikatu da?

4. Gaitu "Translazio-bektoreak" laukitxoa. Mugi itzazu erdiko puntu berdetik. Zer adierazten dute bektore horiek?

5. Badago beste translazio-norabiderik?

6. Ezgaitu "Translazio-bektoreak" laukitxoa. "Biraketa-zentroak" laukitxoa gaitzean, ez da ezer aldatzen. Zergatik?

7. "Islapen-ardatzak" laukitxoa gaitzean, ez da ezer aldatzen. Zergatik?

8. Mosaikoak badu desplazatutako islapenik? Non ageri dira irristatze-ardatzak?

9. Gaitu "Kopiatu mosaikoaren zati bat" laukitxoa. Mugitu kopia gezi gorrien irudia mugituz. Zenbat mugitu behar duzu kopia berriro jatorrizkoarekin bat etor dadin? Zer izen du desplazamenduz lortutako simetria horri dagokion isometriak?

10. Gaitu Zentratu laukitxoa kopia hasierako egoerara bueltatzeko. Gaitu "Biratu angelu jakin bat". Badago angelurik, 0° edo 360°-koa ez denik, zeinetan kopia eta jatorrizkoa bat datozenik?

11. Ezgaitu "Zentratu" eta "Biratu angelu jakin bat" laukitxoak. Gaitu "Islapena desplazamenduarekin(1)" laukitxoa. Zer adierazten du segmentu moreak? Kopia eta jatorrizkoa bat al datoz? Zergatik?

12. Ezgaitu "Islapena desplazamenduarekin(1)" laukitxoa, eta gaitu "Islapena desplazamenduarekin(2)" laukitxoa. Zer adierazten du segmentu moreak? Kopia eta jatorrizkoa bat datoz? Zergatik?

13. Kopian bi islapen jarraian eginez gero, zer lortuko zenuke?

14. Zer motatako isometria osatzen du desplazatutako bi islapen paraleloren konposizioak?

15. Idatzi xx talde honetan ageri diren isometria mota guztiak.

16. Zer ezaugarri komun dituzte talde honek eta 1 (o), 3 (*x) eta 5(**) taldeek, 2 (2222) eta 4 (2*22) taldeetatik bereizten dituztenak?

17. Ezgaitu "Islapena desplazamenduarekin(2)", "Jatorrizko gelaxka", "Aplikatu simetriak" eta "Kopiatu mosaikoaren zati bat" laukitxoak. Gaitu "Irudi librea" eta "Arrastoa" laukitxoak. Egin mosaikoz osatutako zenbait diseinu (hartu arkatza goiko muturretik), eta begiratu horietako bakoitzean agertzen diren simetria motak, irudikatutako dekorazio-motiboa edozein delarik ere.